Fobia szkolna to inaczej nerwica szkolna. Głównym jej objawem jest niechęć i odmowa chodzenia do szkoły. Przed wyjściem do szkoły lub w czasie pobytu w niej dziecko odczuwa lęk i strach. Zachowania dzieci wyrażające veto, sprzeciw wobec chodzenia do szkoły często są przez rodziców ignorowane lub bagatelizowane. Tymczasem nie jest to przejaw lenistwa, lekceważenia obowiązków czy udawania. Chodzeniu do szkoły towarzyszy ogromny stres, który wywołuje szereg niepożądanych zachowań i silne objawy somatyczne u dziecka. W momencie, gdy źródło lęku znika negatywne objawy ustępują. Fobia szkolna dotyczy najczęściej dzieci w wieku od ośmiu do trzynastego roku życia. Może przybrać postać ostrą (lęk związany jest z konkretnym czynnikiem traumatycznym) lub chroniczną (stopniowe narastanie obawy przed sytuacjami szkolnymi).
Objawy fobii szkolnej
U dzieci z fobią szkolną występować mogą: bóle brzucha i głowy, wymioty, drżenie rąk, przyspieszone bicie serca, brak apetytu, nadmierne pocenie się, odczuwanie duszności, apatia, labilność uczuciowa, irytacja, frustracja, płacz, złość, agresja, natręctwa, problemy z koncentracją i pamięcią, brak chęci do nauki, niska samoocena, otrzymywanie niższych ocen, posępne myśli, skargi na nauczycieli, kolegów itp.
Przyczyny fobii szkolnej
Przyczyn fobii szkolnej należy szukać w domu rodzinnym, we wrażliwości dziecka oraz w środowisku szkolnym. Zaburzeniu temu sprzyjać mogą: zbyt wysokie wymagania rodziców lub nadopiekuńczość rodzicielska, trudne lub traumatyczne sytuacje rodzinne (trudności finansowe, przeprowadzki, rozwód, śmierć bliskiej osoby, wypadek, choroba członka rodziny). Powodem może być nadwrażliwość dziecka, jego perfekcjonizm lub niska samoocena oraz trudności w nawiązywaniu relacji rówieśniczych. Ponadto negatywne nastawienie i niezrozumienie przez nauczycieli oraz mobbing ze strony rówieśników są dodatkowym obciążeniem dla dziecka.
Leczenie fobii szkolnej
Nieleczona fobia szkolna ma dla dziecka przykre konsekwencje. Po pierwsze uniemożliwia jego prawidłowy rozwój. Po drugie może przerodzić się w depresję lub silne, przewlekłe nerwice. Po trzecie w życiu dorosłym często przybiera postać fobii pracy, co z kolei rujnuje życie zawodowe. Leczenie fobii szkolnej należy rozpocząć od konsultacji u pediatry, który wykluczy schorzenia mogące dawać symptomy podobne do tego zaburzenia. Pomocy należy szukać u psychologa bądź psychiatry dziecięcego. Po przeprowadzeniu szczegółowej diagnozy specjaliści opracują program terapeutyczny dla dziecka. Niekiedy konieczna jest pomoc farmakologiczna. Olbrzymim wsparciem w terapii dziecka będzie rodzic i dom rodzinny oraz zrozumienie sytuacji i stanu dziecka przez wychowawcę i nauczycieli w szkole.